Le specie animali nel nostro orto
Negli ultimi anni ho fotografato e studiato centinaia di specie di animali che vivono nel mio orto, cercando di capirne la valenza ecologica, cioè il ruolo che hanno nell'ecosistema orto. Mi sarebbe piaciuto catalogarli per gruppi funzionali, per esempio fitofagi, predatori, decompositori etc., ma molte specie possono appartenere a più categorie contemporaneamente, e quindi o creavo nuove categorie, complicando una cosa già non semplice, o mi attengo alla classificazione ufficiale riservandomi di scrivere poi per ogni specie il ruolo che svolge nell'orto.
Per la classificazione mi atterrò allo schema della checklist di del sito www.faunitalia.it, cercando ove possibile di usare i nomi aggiornati delle specie, che a volte in quella checklist sono un pò datati. Non userò i nomi italiani perchè molte specie non ce l'hanno, e spesso sono nomi dialettali che cambiano da regione a regione.
Ovviamente non sarà mai una lista completa di tutti gli animali che si possono incontrare nell'orto ma un primo tentativo di descrivere la ricchezza di un orto biologico, spesso superiore a quella degli ambienti circostanti. Ed ovviamente è una lista che aggiornerò man mano che troverò nuove specie di animali nell'orto.
I nomi in blu sono link alle foto, dove ho scritto (testo) ci sono i link alle pagine che ho scritto su quell'animale o gruppo di animali.
INVERTEBRATI
Arthropoda
Arachnida fam. sp.
Scorpiones Euscorpiidae Euscorpius italicus
Opiliones
Pseudoscorpionida
Araneae Nemesiidae Nemesia sp.
Filistatidae Filistata insidiatrix
Sicariidae Loxosceles rufescens
Scytodidae Scytodes thoracica
Dysderidae Dysdera crocota
Dysdera erythrina
Oecobiidae Oecobius annulipes
Uloboridae Uloborus plumipes
Uloborus walckenaerius (testo)
Tetragnathidae Metellina mengei
Aculepeira ceropegia
Araneus angulatus
Araneus diadematus
Araneus pallidus
Linyphiidae Frontinellina frutetorum
Theridiidae Cryptachaea blattea
Episinus truncatus Anelosimus vittatus
Steatoda phalerata
Pisauridae Pisaura mirabilis
Lycosidae Alopecosa albofasciata
Pardosa agricola
Agelenidae Agelena gracilens
Malthonica silvestris
Dictynidae Dictyna arundinacea
Titanoecidae Nurscia albomaculata
Oxyopidae Oxyopes heterophtalmus
Oxyopes lineatus
Anyphaenidae Anyphaena accentuata
Clubionidae Cheiracanthium mildei
Cheiracanthium pelasgicum Cheiracanthium punctorium
Corinnidae Liophrurillus flavitarsis
Gnaphosidae Aphantaulax trifasciata
Nomisia exornata
Zoropsidae Zoropsis spinimana
Eusparassidae Micrommata virescens
Philodromidae Philodromus albidus
Philodromus dispar
Thomisidae Heriaeus graminicola
(testo) Heriaeus hirtus
Xysticus audax
Xysticus bifasciatus
Xysticus cristatus
Salticidae Bianor aurocinctus
Chilopoda
Scutigeromorpha Scutigeridae Scutigera coleoptrata
Lithobiomorpha Lithobiidae Eupolybothrus fasciatus
Lithobius sp.
Scolopendromorpha Scolopendridae Scolopendra cingulata
Geophilomorpha Himantariidae Diplopoda Polyzoniida Polyzoniidae Polyzonium eburneum
Hexapoda
Collembola Entomobryidae Orchesella cincta
Odonata Calopterygidae Calopteryx haemorrhoidalis
Platycnemidae Platycnemis pennipes
Coenagrionidae Coenagrion puella
Aeshnidae Aeshna cyanea
Gomphidae Onychogomphus forcipatus
Libellulidae Crocothemis erythraea
Blattaria Blattidae Blatta orientalis
Blattellidae Loboptera decipiens
Ectobiidae Ectobius sp.
Mantodea Mantidae Ameles decolor
Empusidae Empusa pennata
Orthoptera Tettigoniidae Decticus albifrons
Pholidoptera griseoaptera Tettigonia viridissima
Phaneropteridae Leptophyes punctatissima
Gryllidae Eumodicogryllus bordigalensis
Gryllotalpidae Gryllotalpa gryllotalpa
Catantopidae Pezotettix giornai
Acrididae Acrida ungarica
Euchorthippus declivus
Phasmatodea Bacillidae Bacillus rossius
Dermaptera Anisolabididae Euborellia moesta
Forficulidae Forficula auricolaria
Heteroptera Nabidae Nabis punctatus
Miridae Calocoris nemoralis
Closterotomus norvegicus Closterotomus cinctipes
Reduviidae Coranus griseus
Alydidae Camptotus lateralis
Coreidae Centrocoris spiniger
Rhopalidae Corizus hyoscyami
Stictopleurus punctatonervosus
Stenocephalidae Dicranocephalus albipes
Lygaeidae Aphanus rolandri
Cydnidae Legnotus limbosus
Tritomegas bicolor
Pentatomidae Acrosternum heegeri
Palomena prasina
Raphigaster nebulosa
Sciocoris macrocephalus
Ventocoris rusticus Zicrona caerulea
Scutelleridae Eurygaster maura
Homoptera Cixidae Cixius nervosus
Dictyopharidae Dictyophara europea
Issidae Issus coleoptratus
Cicadidae Cicada orni
Cicadetta flaveola
Cercopidae Cercopis sanguinolenta
Aphrophoridae Philaenus spumarius
Membracidae Centrotus cornutus
Cicadellidae Arboridia ribauti
Aphididae Aphis sambuci
Coleoptera Carabidae Acinopus megacephalus
Histeridae Hister illigeri
Silphidae Ablattaria laevigata Posphuga atrata Silpha olivieri
Staphylinidae Ocypus olens
Melolonthidae Melolontha pectoralis
Cetonidae Cetonia aurata
Dynastidae Oryctes nasicornis
Elateridae Agriotes litigiosus
Cebrionidae Cebrio sp.
Buprestidae Acmaeoderella flavofasciata
Anthaxia umbellatarum
Lycidae Lygistopterus sanguineus
Drilidae Drilus flavescens
Lampyridae Lampyris noctiluca
Cantharidae Cantharis livida
Dermestidae Anthrenus pimpinellae
Anthrenus scrophulariae
Anthrenus verbasci
Bostrychidae Synoxylon sexdentatum
Ptinidae Ptinus sexpunctatus
Cleridae Clerus mutillarius Thanasimus formicarius
Melyridae Psilothrix viridocoerulea
Silvanidae Uleiota planata
Coccinellidae Adalia bipunctata
Henesopilachna argus Henosepilachna elaterii
Hippodamia notata
Mordellidae Mordella sp.
Variimorda sp.
Meloidae Epicauta rufidorsum Meloe violaceus
Oedemeridae Anogcodes fulvicollis
Mycteridae Mycterus curculionoides
Pyrochroidae Pyrochroa coccinea Pyrochroa serraticornis
Alleculidae Omophlus lepturoides
Tenebrionidae Opatrum sabulosum Blaps gibba
Cerambycidae Agapanthia dahli
Chlorophorus sartor Chlorophorus trifasciatus
Chrysomelidae Cassida flaveola Cassida hemisphaerica
Macrolenes dentipes Oulema gallaeciana
Apionidae Apion frumentarium
Brachyceridae Brachycerus undatus
Curculionidae Baris fallax
Larinus sp.
Lixus sanguineus Phyllobius oblongus
Scolytidae Hylesinus fraxini
Planipennia Hemerobiidae Micromus angulatus
Chrysopidae Chrysopa perla
Chrysoperla carnea
Myrmeleontidae Distoleon tetragrammicus
Ascalaphidae Libelloides coccaius
Mecoptera Panorpidae Panorpa sp.
Diptera Limoniidae Gnophomyia viridipennis
Tipulidae Nephrotoma appendiculata
Bibionidae Bibio clavipes
Sciaridae Sciara analis
Psychodidae Phlebotomus sp.
Culicidae Aedes albopictus
Culex sp
Simuliidae Simulium sp
Stratiomyidae Chloromyia formosa
Rhagionidae Chrysopilus asiliformis
Tabanidae Tabanus autumnalis
Bombyliidae Anthrax anthrax
Lomatia sp.
Villa sp.
Asilidae Dioctria sp.
Empididae Empis pennipes
Empis rustica
Syrphidae Callicera spinolae
(testo) Cheilosia variabilis
Chrysotoxum intermedium
Epistrophe eligans
Episyrphus balteatus
Eristalinus taeniops
Eristalis arbustorum
Eristalis similis
Eristalis tenax
Eupeodes corollae
Meliscaeva auricollis
Myathropa florea
Paragus cf.pecchiolii
Scaeva selenitica
Sphaerophoria scripta
Spilomyia saltuum Syritta pipiens
Volucella zonaria
Xanthogramma pedissequum
Ulidiidae Myennis octopunctata
Platystomatidae Platystoma seminationis
Tephritidae Bactrocera oleae
Sciomyzidae Coremacera marginata
Euthycera chaerophylli
Sepsidae Sepsis fulgens
Heleomyzidae Heteromyza sp.
Drosophilidae Drosophila sp.
Ephydridae Discomyza incurva
Scathophagidae Scathophaga stercoraria
Anthomyiidae Anthomyia pluvialis
Muscidae Dasyphora albofasciata
Graphomya maculata
Limnophora obsignata
Calliphoridae Lucilia sericata
Tachinidae Cistogaster globosa
(testo) Cylindromyia auriceps
Cylindromia pusilla
Ectophasia crassipennis
Eliozeta helluo
Elomyia lateralis
Gymnosoma clavatum
Gymnosoma nitens
Leucostoma anthracinum
Peleteria varia
Tachina fera
Tachina lurida
Tachina magnicornis
Trichopoda pennipes
Zophomyia temula
Lepidoptera Micropterigidae Micropterix aureatella
Adelidae Nemophora degeerella
Glyphipterigidae Glyphipterix simpliciella
Coleophoridae Coleophora vicinella
Depressaridae Depressari albipunctella
Oecophoridae Carcina quercana
Pleurota aristella
Sesidae Chamaesphecia aerifrons
Chamaesphecia tenthrediniformis
Tinthia tineiformis
Zygaenidae Adscita sp.
Zygaena carniolica
Zygaena transalpina
Choreutidae Anthophila fabriciana
Choreutis nemorana
Tortricidae Agapeta hamana
Cydia nigricana
Alucitidae Alucita dodecadactyla
Pterophoridae Amblyptilia acanthadactyla
Crombrugghia distans
Emmelina monodactyla
Pterophorus pentadactylus
Crambidae Ostrinia nubilalis
Palpita vitrealis
Pyrausta aurata
Pyrausta despicata
Sitochroa palealis
Sitochroa verticalis
Lasiocampidae Macrohthylacia rubi
Sphingidae Agrius convolvuli
Macroglossum stellatarum
Hesperiidae Carcharodus alceae
Gegenes pumilio
Ochlodes sylvanus
Pyrgus malvae
Papilionidae Iphiclides podalirius
Pieridae Anthocharis cardamines
Coleas croceus
Gonopteryx rhamni
Pieris brassicae
Lycaenidae Aricia agestis
Cacyreus marshalli
Callophrys rubi
Cupido alcetas
Lycaena phlaeas
Polyommatus icarus
Satyrium w-album
Nymphalidae Argynnis pandora
Argynnis paphia
Limenitis reducta
Melitea didyma
Polygonia c-album
Vanessa atalanta
Vanessa cardui
Satyridae Brintesia circe
Coenonympha pamphilus
Lasiommata megera
Maniola jurtina
Melanargia galathea
Pararge aegeria
Pyronia cecilia
Drepanidae Cilix glaucata
Habrosyne pyritoides
Geometridae Aplocera plagiata
Camptogramma bilineata
Coenotephria salicata
Epirrhoe alternata
Eupithecia centaureata
Heliomata glarearia
Horisma tersata
Idaea aversata
Idaea consanguinaria
Idaea dimidiata
Idaea filicata
Menophra abruptaria
Menophra nychtemeraria
Phaiogramma etruscaria
Rhodostrophia calabra
Scopula imitaria
Scopula ornata
Synopsia sociaria
Thalera fimbrialis
Timandra comae
Xanthorhoe fluctuata
Arctidae Arctia villica
Amata ragazzii
Cymbalophora pudica
Dysauxes famula
Euplagia quadripunctaria
Phragmatobia fuliginosa
Spilosoma lubricipeda
Noctuidae Allophyes oxyacanthae
Apopestes spectrum
Autographa gamma
Bena bicolorana
Catocala elocata
Cucullia verbasci
Dysgonia algira
Emmelia trabealis
Hypena obsitalis
Metachrostis velox
Mythimna l-album
Synthymia fixa
Xylena exsoleta
Hymenoptera Argidae Arge cyanocrocea
Arge ochropus
Arge thoracica
Tenthredinidae Aglaostigma aucupariae
Macrophya montana
Tenthredo bifasciata
Gasteruptidae Gasteruption assectator
Gasteruption jaculator
Ichneumonidae Amblyteles armatorius
Ophion obscuratus
Braconidae Glyptomorpha pectoralis
Torymidae Torymus flavipes
Chrysididae
Scoliidae Megascolia maculata
Scolia hirta
Scolia sexmaculata
Mutillidae Blakeius chiesi
Nemka viduata
Formicidae Camponotus vagus
Lasius niger
Messor capitatus
Vespidae Polistes dominulus
Rhynchium oculatum
Vespa crabro
Sphecidae Sceliphron spirifex
Colletidae Hylaeus sp
Halictidae Nomioides minutissimus
Megachilidae Anthidium manicatum
Anthidium septemdentatum
Chalicodoma sicula
Megachile versicolor
Anthophoridae Anthophora plumipes
Eucera longicornis
Eucera nigrifacies
Habropoda tarsata
Apidae Apis mellifera
Bombus hortorum
Bombus pascuorum
Xylocopa violacea
VERTEBRATI
Amphibia
Urodela Salamandridae Triturus carnifex
Anura Bufonidae Bufo bufo
Hylidae Hyla intermedia
Ranidae Pelophylax kl.esculentus
Reptilia
Squamata Anguidae Anguis fragilis
Lacertidae Lacerta viridis
Podarcis siculus
Colubridae Hierophis viridiflavus
Natrix natrix
Zamenis longissimus
Aves*
Passeriformes
Turdidae Erithacus rubecola
Phoenicurus ochruros
Phoenicurus phoenicurus
Turdus merula
Sylviidae Sylvia atricapilla
Sylvia melanocephala
Aegithalidae Aegithalos caudatus
Paridae Parus major
Cyanistes caeruleus
Mammalia
Insectivora Erinaceidae Erinaceus europaeus
Soricidae Sorex minutus
Sorex samniticus
Talpidae Talpa romana
Rodentia Microtidae Microtus savii
Muridae Apodemus sylvaticus
Carnivora Mustelidae Mustela nivalis
*Per gli uccelli ho messo solo le specie nidificanti nell'orto o che ci vivono per periodi prolungati come il pettirosso che ci sverna, ma ovviamente molte altre specie di uccelli ci vengono più o meno frequentemente